Biurowiec został zbudowany w 1928 r. Mieściły się w nim biura wydziału Techniczno-Budowlanego Urzędu Morskiego oraz dwa mieszkania. Był miejscem pracy i mieszkaniem Tadeusza Wendy, budowniczego gdyńskiego portu
Gmach prezentuje zmodernizowane formy historyzmu, charakterystyczne dla końca lat 20.XX w. w Gdyni. Widoczne wyraźne nawiązania do Art. Deco (detal i wystrój wnętrza). Wyjątkowy jest nietypowy dla modernizmu gdyńskiego układ przestrzenny całości podkreślający reprezentacyjny charakter budynku w typie rezydencji z alkierzowymi skrzydłami bocznymi i reprezentacyjnym dziedzińcem.
Obiekt usytuowany jest we wschodniej części śródmieścia Gdyni i w momencie swojego powstania był zlokalizowany na uboczu głównych traktów komunikacyjnych Gdyni, ale niedaleko do Skweru Kościuszki. Ulica Waszyngtona – w momencie powstania nosiła nazwę Nadbrzeżna i została wytyczona wzdłuż nowozakładanych basenów portowych. Budynek biurowy powstał w ciągu realizacji nowoczesnych zabudowań nowoczesnych gmachów rządowych. Centrum nowego miasta rozrastało się tak szybko, że w przeciągu paru lat, przypuszczalnie już około 1936 r. obiekt został włączony w granice reprezentacyjnej części miasta. Obecnie znajduje się w ciągu zespołu reprezentacyjnych budynków stanowiących zachodnią pierzeję jednego z najpopularniejszych ciągów spacerowych w Gdyni. Gmach Budowy Portu to obiekt wolnostojący, założenie osiowe, symetryczne. Bryła trójczłonowa: korpus i dwa alkierzowe skrzydła. Każdy człon kryty osobnym, wysokim, czterospadowym dachem krytym dachówką. Rzut na planie litery U, otwarty w stronę basenów portowych. Korpus trzykondygnacyjny, trzytraktowy, z osiową sienią na przestrzał, po bokach układ pomieszczeń symetryczny. Prostokątne skrzydła są dwukondygnacyjne i dwutraktowe z osobnymi wejściami od dziedzińca frontowego. Harmonijnie zrównoważony wystrój elewacji oraz oszczędne zastosowanie detalu. Zwraca uwagę bardzo staranny oryginalny detal szczególnie portali. Elewacja frontowa pięcioosiowa, a na osi umieszczono wystawkę. Skrzydła boczne – jednoosiowe z loggią na parterze. Podziały fasady tworzone są przez pionowy układ szerokich lizen narożnych, pasów międzyokiennych i dużych otworów okiennych – podział ten podkreślony jest uskokami i barwną oprawą. Głównym elementem fasady jest jednak umieszczony centralnie kamienny portal. Zastosowano tu klasyczną formę boniowanej arkady jednakże jest flankowana rautowymi lizenami. podobnie jak i prostokątną nadstawką nad linią gzymsu. Widok na port (dawniej, bo obecnie widok jest zasłonięty nowymi budynkami na nabrzeżu) otwiera starannie opracowana brama wejściowa osadzona w ceglanym pełnym murze flankowanym dwoma czterościennymi słupkami, z których każdy zwieńczony jest metalową latarnią. Pierwotnie takie latarnie znajdowały się także na słupkach przy wejściach bocznych. Brama i furtki zwieńczone trójzębem – symbolem neptuna, mitycznego władcy morza. W sieni – zachowana artykulacja oraz wystrój wnętrza.
Oprac. Dorota Hryszkiewicz-Kahlau, OT NID w Gdańsku, 20-10-2015 r.
Literatura: Sołtysik M., Analiza historyczno-architektoniczna wybranych obiektów Śródmieścia Gdyni pod kątem wpisu do rejestru zabytków, 1994, zbiory WUOZ w Gdańsku; Sołtysik M.J., Gdynia miasto dwudziestolecia międzywojennego, urbanistyka i architektura, Warszawa 1993; Karta ewidencyjna zabytków, Budynek mieszkalny, Gdynia, ul. Waszyngtona 38, J. Lewiński, 1983.
Utwór udostępniony na podstawie LICENCJI PUBLICZNEJ CREATIVE COMMONS (“CCPL”). Źródło: https://zabytek.pl/pl/obiekty/gdynia-gmach-biura-budowy-portu
