Nabrzeże Szwedzkie

Najstarsze nabrzeże przeładunków masowych

Wybudowane w drugiej połowie lat 20. XX wieku nabrzeże stanowi południową granicę Basenu III – Węglowego. Od zachodu graniczy z nabrzeżem Duńskim, natomiast od wschodu z nabrzeżem Wendy.

Nabrzeże wybudowano na obszarze wodnym, od dawnej linii brzegowej w stronę morza.

Budowę nabrzeża rozpoczęto w 1925 r., a zakończono w roku 1928. Pierwszy odcinek (nabrzeże typu płytowego) o długości 380 m został wybudowany w latach 1925-1926. Odcinek ten tworzyło pięć rzędów pali drewnianych, na których posadowiono płyty żelbetowe. Wskutek intensywnej eksploatacji, pogorszył się stan techniczny nabrzeża. W 1930 r. stwierdzono zły stan techniczny drewnianej ścianki szczelnej oraz przegłębienie dna. Wówczas w trybie awaryjnym wbito w odległości około 1,0 m w stronę wody stalową ściankę szczelną typu Rote Edge II, zwieńczając ją poszerzonym żelbetowym oczepem z istniejąca nadbudową. Drugi odcinek (nabrzeże typu skrzyniowego) o długości 330 m powstał w latach 1927-1928. W momencie powstania, głębokość nabrzeża w linii cumowniczej wynosiła 8,0 m. Długość nabrzeża w linii cumowniczej wynosi obecnie (2021 r.) 713,20 metrów bieżących.

Nabrzeże przeznaczone było do przeładunku towarów masowych: węgla i rudy. W okresie międzywojennym obsługiwało przeładunki pomiędzy Szwecją i Gdynią.

Po kilkudziesięciu latach eksploatacji stwierdzono duże ubytki korozyjne w stalowej ściance (przyczyniło się do trwało odziaływanie miału węglowego, apatytów i fosforytów).

Zasadniczy remont odcinka nabrzeża płytowego wykonano w latach 1976-1978. W odległości 1,5 m od strony wody wbito nową ściankę szczelną z brusów Larssen V, o długości 17,0 m, z co trzecim brusem skrzynkowym o długości 19,0 m zwieńczoną żelbetowym oczepem – nowym murem nawodnym. Tuż za krawędzią istniejącej płyty od strony lądu wykonano rząd pali kozłowych. Zastosowano żelbetowe pale prefabrykowane o przekroju 35 x 35 cm i długości 14,0 m, zwieńczone w części głowicowej żelbetowymi oczepami.

W latach 70. XX w. na odcinku 170 m od nasady przeładowywano rudę. Pozostała część nabrzeża o długości 550 wykorzystywana była do przeładunku węgla oraz nawozów.

W perspektywie programowej 2007-2015 w Porcie Gdynia zrealizowano przebudowę nabrzeża Szwedzkiego na odcinku ok. 577 m wraz z pogłębieniem basenu portowego wzdłuż krawędzi przebudowywanego odcinka nabrzeża do rzędnej -13,5 m, a docelowo do -15,5 m, przebudowę nabrzeża na odcinku ok. 57 m wraz z umocnieniem dna basenu materacami gabionowymi o grubości ok. 0,5 m oraz przebudowę układu torowego na nabrzeżu, przebudowę istniejącej sieci kanalizacji deszczowej oraz przebudowę istniejącej i budowę nowej instalacji sanitarnej.

W 2013 r. rozpoczęto przebudowę zachodniej części nabrzeża, która umożliwić miała cumowanie statków typu PANAMAX. W ramach inwestycji przebudowano konstrukcje hydrotechniczne z wysunięciem linii cumowniczej na wodę o 1 m. Zrealizowano również roboty czerpalne do głębokości 13,5 m (bez umocnienia dna) – wzdłuż przebudowywanego odcinka nabrzeża oraz umocniono dna skarp podwodnych. Zmodernizowano sieć kolejową i nawierzchnie drogowe na odcinku od strony nabrzeża Duńskiego. Przebudowano również kanalizację sanitarną, deszczową, wodociągową energetyczną i teletechniczną w strefie przebudowywanego odcinka nabrzeża. Oddanie całej inwestycji do użytkowania odbyło się w listopadzie 2015 roku. Wykonawcą prac było konsorcjum firm Korporacja Budowlana DORACO sp. z o.o. oraz Zakład robót hydrotechnicznych i podwodnych UW Service sp. z o.o.

Na nabrzeżu użytkowanym przez HES Bulk Terminal Gdynia Sp. z o.o. można wyróżnić trzy odcinki konstrukcyjne (I, II, III), powstałe w wyniku kolejnych modernizacji pierwotnego nabrzeża: – odcinek I – nabrzeże płytowe ze stalową ścianką szczelną; odcinek II – nabrzeże płytowe z żelbetową ścianką szczelną; – odcinek III – nabrzeża skrzyniowe ze stalową ścianką szczelną.

Obecnie przy nabrzeżu Szwedzkim znajdują się dwa terminale towarów masowych. W zachodniej części usytuowany jest HES Bulk Terminal Gdynia Sp. z o.o. (dawniej Morski Terminal Masowy Gdynia sp. z o.o.) oraz Bałtycka Baza Masowa Sp. z o.o.

Literatura: Dorota Dybowska-Stefek, Aktualizacja opracowania “Wstępna analiza i ocena wpływu inwestycji Portu Gdynia w perspektywie programowej 2014-2020 na zasoby wodne zgodnie z wymogami Ramowej Dyrekcji Wodnej” w zakresie wpływu inwestycji Portu Gdynia na stan hydromorfologiczny JCWP, HYDROLOG, Przecław 2020; Nabrzeże Szwedzkie w Gdyni, http://www.doraco.pl/portfolio/przebudowa-nabrzeza-szwedzkiego-w-gdyni/; Przebudowa przebudowa Nabrzeża Szwedzkiego a Szwedzkiego w Porcie Gdynia Porcie Gdynia, http://www.grodzice.pl/pdf/Przebudowa_Nabrzeza_Szwedzkiego_w_Porcie_Gdynia.pdf; Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 listopada 2021 r. w sprawie określenia akwenów portowych oraz ogólnodostępnych obiektów, urządzeń i instalacji wchodzących w skład infrastruktury portowej dla każdego portu o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2021, poz. 2334.

Galeria