Bartosiak Wincenty

Urodzony w 1901 r. – zmarł w 1985 r. Armator, makler

W latach 1920-1922 uczeń Szkoły Morskiej w Tczewie, po czym Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie, którą ukończył w 1926 r., od tego roku w Gdyni, pracownik armatora „Żegluga Polska”, w 1936 r. udziałowiec i dyr. firmy maklerskiej Rummel&Burton, współzałożyciel firm „Hamoryb” i „Ławica” oraz „Bałtycka Spółka Okrętowa”, od wybuchu wojny w Wielkiej Brytanii, gdzie założył firmę Bartosiak Trawler Ltd., która poławiała ryby na wodach Islandii, organizator biura armatorskiego i frachtowego Baltic Union Shipbrockers dla polskich statków Bałtyckiej Spółki Okrętowej oraz swojej firmy, współzarządzający reaktywowaną „Ławicą”, osiadł później w Argentynie, gdzie zarządzał firmą armatorską Bartosiak Shipping Company Ltd. z siedzibą w Hamilton na Bermudach, zmarł w Argentynie, ale ostatnią jego wolą było spocząć w Gdyni. Pochowany na cmentarzu Witomińskim.

Źródło: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Raczewski Czesław

Urodzony w 1891 r. – zmarł w 1938 r. Absolwent Wydziału Matematycznego Uniwersytetu w Moskwie i Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej

W latach 1919-1920 w Amerykańskiej Misji żywnościowej w Polsce, w Iłowie i Gdańsku, wicedyrektor Polsko-Skandynawskiego Towarzystwa Transportowego „Polskarob” w Gdyni, wicekonsul Hiszpanii, członek zarządu Związku Armatorów Polskich, przewodniczący Związku Dostawców Węgla Bunkrowego. Zmarł w Gdyni.

Literatura: Techman

Kutyłowski Roman

Urodzony w 1895 r. – zmarł w 1976 r. Ekonomista, żeglugowiec, tłumacz, zasłużony dla rozwoju Polskiej Marynarki Handlowej

Od 1930 r. związany bezpośrednio z żeglugą, kiedy przeszedł ze stanowiska wicedyrektora Urzędu Emigracyjnego do nowo utworzonego przedsiębiorstwa Polskie Transatlantyckie Towarzystwo Okrętowe (GAL), po dwóch latach przeniesiony na stanowisko dyrektora Oddziału GAL na USA i Kanadę w Nowym Jorku, gdzie był niemal dwadzieścia lat. Wrócił do kraju w 1951 r. i został mianowany doradcą ministra żeglugi, zmarł w Warszawie.

Źródło: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Wachowiak Stanisław

Urodzony w 1890 r – zmarł w 1972 r. Ekonomista, polityk, działacz gospodarczy

Studiował ekonomię i prawo w Berlinie, Monasterze, Strasburgu oraz Monachium, gdzie uzyskał doktorat z nauk ekonomicznych (1915), powstaniec wielkopolski, członek zarządu i dyr. Banku oraz przewodniczący Rady Miejskiej w Inowrocławiu (1919-1920), założyciel i prezes Rady Nadzorczej Towarzystwa Akcyjnego „Drukarnia Poznańska” oraz Banku Zjednoczenia Tow. Akc. w Poznaniu, podsekretarz stanu w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej w Poznaniu (1920-1922), w latach 1920-1924 poseł na Sejm, od 1924 r. do 1926 r. wojewoda pomorski, w 1926 r. podpisał dekret erekcyjny miasta Gdyni i aktywnie wspierał budowę portu gdyńskiego, w latach 1926-1929 dyr. Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu, w latach 1931-1939 dyr. Związku Kopalń Górnośląskich „Robur” w Katowicach, w okresie okupacji w Warszawie, gdzie był prezesem Banku Handlowego (1939-1944), wiceprezesem Rady Głównej Opiekuńczej na dystrykt warszawski, od 1946 r. na emigracji, najpierw w Londynie, potem w Irlandii, od 1952 r. zamieszkał w Brazylii, gdzie zmarł, pochowany w Sao Paulo.

Źródło: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Wachowak Stanisław

Urodzony w 1972 r. – zmarł w 1972. Ekonomista, polityk, działacz gospodarczy

Studiował ekonomię i prawo w Berlinie, Monasterze, Strasburgu oraz Monachium, gdzie uzyskał doktorat z nauk ekonomicznych (1915), powstaniec wielkopolski, członek zarządu i dyr. Banku oraz przewodniczący Rady Miejskiej w Inowrocławiu (1919-1920), założyciel i prezes Rady Nadzorczej Towarzystwa Akcyjnego „Drukarnia Poznańska” oraz Banku Zjednoczenia Tow. Akc. w Poznaniu, podsekretarz stanu w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej w Poznaniu (1920-1922), w latach 1920-1924 poseł na Sejm, od 1924 r. do 1926 r. wojewoda pomorski, w 1926 r. podpisał dekret erekcyjny miasta Gdyni i aktywnie wspierał budowę portu gdyńskiego, w latach 1926-1929 dyr. Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu, w latach 1931-1939 dyr. Związku Kopalń Górnośląskich „Robur” w Katowicach, w okresie okupacji w Warszawie, gdzie był prezesem Banku Handlowego (1939-1944), wiceprezesem Rady Głównej Opiekuńczej na dystrykt warszawski, od 1946 r. na emigracji, najpierw w Londynie, potem w Irlandii, od 1952 r. zamieszkał w Brazylii, gdzie zmarł, pochowany w Sao Paulo.

Literatura: Techman, .

Usco Zjednoczone Towarzystwo Magazynowe i Stewedorskie Sp. z o.o.

Powstało 29 marca 1929 r. jako Zjednoczone Towarzystwo Stewedorskie sp. z o.o., zmiana nazwy nastąpiła w 1934 r.

Towarzystwo mieściło się przy ul. Świętojańskiej. Założyciele i udziałowcy: Aleksander Kurecki, Tadeusz Wejhert, Lucjan Byczkowski. Dyrektorem został Władysław Gieysztor. W 1934 r. doszli nowi udziałowcy: Władysław Gieysztor, Józef Laska, Kazimierz Mucha oraz jego żona Jadwiga. Firma wykonywała fizyczne roboty przeładunkowe w porcie i na statkach, zajmowała się administracją i eksploatacją magazynów portowych. Ponieważ udziałowcami były osoby reprezentujące wielkie przedsiębiorstwa transportowe, przeto otrzymywała stale duże zlecenia, dzięki którym jej działalność była wielce dochodowa. Po II wojnie światowej nie wznowiła działalności.

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Extrans Dom Ekspedycyjno-Transportowy

Przedsiębiorstwo wpisane do rejestru Sądu Grodzkiego w Gdyni 7 III 1934 r.

Był właściwie oddziałem znanej firmy warszawskiej. Siedziba mieściła się przy ul. Jana z Kolna 2. Założycielami i udziałowcami byli: Maurycy Goldfarb i Nikodem Polak z Warszawy oraz Majloch (Mieczysław) Lipiński z Sopotu. Firma była członkiem Zrzeszenia Właścicieli i dzierżawców Magazynów Portowych oraz Zrzeszenia Ekspedytorów Portowych w Gdyni. Działała do wybuchu II wojny światowej.

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Związek Gdyńskich Ekspedytorów Portowych

Założony 1stycznia 1929 r. przez Juliana Rummla (siedziba ul. Portowa 15) skupiał niemal wszystkie przedsiębiorstwa spedycyjne, które działały w porcie gdyńskim

Został członkiem powołanej w grudniu 1930 r. Rady Interesantów Portu w Gdyni. Prezesem w latach 1930-1931 był Jerzy Michalewski, po nim Zdzisław Żegiestowski, wiceprezesem mianowano Franciszka Marszała, członkami zarządu byli: Władysław Henschel, Mieczysław Lipiński, Bolesław Romański, Ludwik Modelski, Wacław Wierzbicki, a dyrektorem biura Konrad Ruszczyc-Pokorny. Reaktywowany
w 1945 r. jako Polski Związek Ekspedytorów Morskich zrzeszał 30 firm, w 1946 r. uruchomił oddział w Szczecinie, zlikwidowany w 1948 r. w związku z upaństwowieniem usług portowych

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Warszawskie Towarzystwo Transportowe, Sp. z o.o.

Spółka została założona 31 marca 1928 r. Jej siedziba mieściła się przy ul. Świętojańskiej 9. Przedmiotem działania miała być: lądowa i morska ekspedycja oraz wszelkie czynności związane z cleniem

Udziałowcami były firmy były: Warszawskie Towarzystwo Transportowe G.m.b.H w Gdańsku – 15%, „Elibor” Warszawa – 85%. Kierownikami spółki byli: Tadeusz Wejhert, Lucjan Byczkowski, Stanisław Wirpsza. Po II wojnie światowej Spółka reaktywowała działalność: zajmowało się przeładunkiem rudy, obsługą statków UNRRA, surowców włókienniczych, drobnicą, wykonując czynności związane z tranzytem rudy do Czechosłowacji. Po aresztowaniu w 1948 r. Tadeusza Wejherta i członka zarządu Józefa Pędrackiego, WTT pozbawione zostało władz statutowych. Narzucony jej kurator wniósł o likwidację, co stało się wkrótce faktem.

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Pantarei Powszechne Zakłady Magazynowe i Transportowe Spółka Akcyjna w Gdyni

Zgłoszona do rejestru 28 września 1928 r. z zakresem: „przyjmowanie towarów na skład i ich przechowywanie oraz wszelkie czynności przedsiębiorstwa składowo-gwarantowego, transportowego i domu składowego publicznego”

Firmę załozyli kupiec Ryszard Jacobini, dr Zdzisław Słuszkiewicz z Polskiego Banku Przemysłowego w Warszawie, Michał Królikowski i Kazimierz Mucha. Pierwszy zarząd stanowili: Ryszard Jacobini, Michał Królikowski i Kazimierz Mucha, w 1931 r. jedynym członkiem zarządu został Kazimierz Mucha. Od 1934 r. firma zajmowała się również maklerstwem. Po zakończeniu II wojny światowej majątek został właściwie upaństwowiony, upadłość ogłoszono w 1950 r.

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Polbryt Polsko-Brytyjskie Towarzystwo Żeglugowe S.A. w Gdyni

Przedmiotem działania Towarzystwa było przewożenie pasażerów i wszelkich ładunków drogą morską, wykonywanie wszelkich, łączących się z tym celem, czynności handlowych i finansowych oraz prowadzenie przedsiębiorstw przemysłowych

Założycielami byli: inż. Teodozy Nosowicz (dyr. Dep. Mor. MPiH), dr Leon Barański (dyr. Dep. Obrotu Pienięż. Min. Skarbu), Ives Lancelot Manby Metcalfe (dyr. Towarzystwa Okrętowego z Londynu Ellerman’s Wilson Line Ltd.), Peter Henry Hoblyn (naczelny buchalter EWL), Julian Rummel (dyr. „ŻP”), kmdr Hugon Pistel (nacz. Wydz. Żeglugi MPiH), kmdr Stanisław Witkowski, dr Bolesław Bator (z-ca dyr. „ŻP”). „Żegluga Polska” miała 10 114 akcji, Ellerman’s Wilson Line Ltd. 3371 i tyleż głosów. Dyrektorem zarządzającym został kmdr Stanisław Witkowski, naczelnik Urzędu Marynarki Handlowej w Gdańsku, dyrektorem handlowym był Cecil Harold Jeffrey. Otwarto oddział w Warszawie, agentury w Gdańsku, Londynie i Hull. „Polbryt” dysponował następującymi statkami pasażersko-towarowymi: „Premier”, „Warszawa”, „Łódź”, „Rewa” (wycofany w 1932 r.), „Lech”, „Lublin” i „Lwów”. Utrzymywał stałą, pasażersko-towarową komunikację Gdyni z portami angielskimi i francuskimi. Po wojnie ustanowiono przymusowy zarząd państwowy (zarządcą został Tadeusz Cieślak), a w lutym 1947 r. formalnie przywrócono dawny zarząd (Cecil Harold Jeffrey i Feliks Kollat, udzielając prokury Jerzemu Fink-Finowickiemu). Z końcem 1950 r. „Polbryt” został zlikwidowany, a jego statki trafiły do Polskich Linii Oceanicznych i Polskiej Żeglugi Morskiej.

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Polskie Towarzystwo dla Handlu Bananami, spółka z ograniczoną poręką

Spółka zarejestrowana 13 marca 1933 r., miała swą siedzibę przy nabrzeżu Francuskim

Spółka organizowała import jamajskich bananów z Rotterdamu do Gdyni na statku „Taernan”, który kursował co 14 dni. W 1938 r. spółka jako pierwsza wprowadziła na rynek krajowy tańsze banany z Somalii i Kamerunu

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Duńsko-Polska Centrala Owoców

Spółka z o.o., wpisana do rejestru handlowego 26 IX 1932 r.

Założycielami byli kupcy: Artom, Georg i John Niels Randowie z Kopenhagi. Za cel stawiali sobie import owoców południowych z Danii i innych krajów, jak też eksport produktów polskiego pochodzenia do państw skandynawskich. Firma uruchomiła najprawdopodobniej pierwszą w porcie gdyńskim dojrzewalnię bananów, co znacznie ułatwiło transport i przechowywanie tych owoców. Współpracowała z polskim przewoźnikiem „Żegluga Polska”, duńskim towarzystwem okrętowym J. Lauritzen oraz innymi skandynawskimi armatorami

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Józef Fetter Dom Przemysłowo-Towarowy Spółka Akcyjna w Gdyni

Spółka została zarejestrowana 16 marca 1932 r., w styczniu 1937 r. przekształcona w spółkę komandytową

Kapitał zakładowy 500 000 złotych, głównymi udziałowcami byli: Józef Fetter, Wolf Birnbaum i Jakub Goldraj z Warszawy, Izrael Reich z Gdańska i Chaskiel Fass z Łodzi. Wybudowała wielkie i nowoczesne magazyny, posiadała zakład uszlachetniania śliwek suszonych, łuszczarnię pestek morelowych i dojrzewalnię bananów. Roczne dochody firmy stawiały ją w gronie najbogatszych na Pomorzu.

Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.

Pracownicy

W ZMPG S.A., według stanu na 31 grudnia 2017 roku, pracowało 301 osób, z czego 291 w pełnym wymiarze godzin, natomiast 10 – w niepełnym. Prawie 83% zatrudnionych pracuje na stanowiskach nierobotniczych, a około 17% – na stanowiskach robotniczych, głównie Portowej Straży Pożarnej. Udział kobiet w ogólnej liczbie zatrudnionych wyniósł na koniec 2017 roku około 43%, co jest wynikiem podobnym do tego z końca 2016 roku.

Zdecydowana większość pracowników legitymuje się wykształceniem wyższym, osoby z wykształceniem średnim to blisko 27% zatrudnionych w Spółce, natomiast wykształcenie zawodowe i podstawowe posiada nieco ponad 7% pracowników. Jeżeli chodzi o wiek pracowników, to zdecydowana większość to osoby mieszczące się w dwóch przedziałach: od 31 do 50 lat (39,2%) oraz od 51 do 60 lat (42,8%). W 2017 roku średnia wieku naszych pracowników spadła, w stosunku do roku 2016, z 50,3 do 49,3 lat.

Literatura:

Obrotnica

Ograniczony akwen żeglugowy, usytuowany na styku basenów i kanałów portowych lub na torze wodnym

Przeznaczony do bezpiecznego wykonywania manewrów statków w celu wejścia do basenów portowych, zmiany kursu lub ustawienia statków w porcie, z zastosowaniem własnych silników albo z pomocą holowników.

Literatura: Bolesław K. Mazurkiewicz, Encyklopedia inżynierii morskiej, Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk2009.

1...333435...451Strona 34 z 451

Redakcja Rocznika Gdyńskiego

Towarzystwo Miłośników Gdyni
ul. Władysława IV 51
81-384 Gdynia
telefon: 58 620 74 66
redakcja@rocznikgdynski.pl

Gdyńscy olimpijczycy

4 lipca na godz. 17:30 zapraszamy do Biblioteki Wiedzy na kolejne spotkanie dotyczące historii Gdyni...

Eugeniusz Felicjan Kwiatkowski (1888-1974) / Henryk J. Jabłoński

Eugeniusz Kwiatkowski, Rocznik Gdyński Nr 15 - 2003, nr 15, s. 15-22.

KWIATKOWSKI Eugenjusz inż., ur. 13.XII 1888 w Warszawie, Ludzie morza i Pomorza 1935

Ludzie morza i Pomorza / Stanisław Zieliński. - Warszawa, 1935. - s. 14...

Gdynia niezwykłą atrakcją dla letników i turystów

Próby zniechęcenia letników przez hotelarzy sopockich do przyjazdu do Gdyni. Celowo czy też nieświadomie rozsiewane...

© Rocznik Gdyński 1977-2023, Towarzystwo Miłośników Gdyni