Tadeusz Apolinary

Urodzony 23 lipca 1863 r. – zmarł 8 września 1948 r. Inżynier, projektował i realizował wiele inwestycji kolejowych oraz morskich. Pracownik Ministerstwa Komunikacji, a następnie Ministerstwa Robót Publicznych i Ministerstwa Spraw Wojskowych. Naczelnik budowy Portu Gdyńskiego

Urodził się 23 lipca 1863 r. w Warszawie. Po uzyskaniu matury w III gimnazjum warszawskim, przez rok studiował matematykę w Szkole Głównej, następnie przeniósł się do Instytutu Komunikacji w Petersburgu. Dyplom inżyniera komunikacji uzyskał w 1890 r.

W latach 1890-1915 pracował jako inżynier Ministerstwa Komunikacji na wielkich budowach carskiej Rosji i b. Królestwa Polskiego. Na przełomie roku 1915/1916 pracował w charakterze honorowego opiekuna robót publicznych miasta Warszawy, a po opuszczeniu miasta przez Niemców był członkiem komisji przejmującej Zarząd Dróg Wodnych w Polsce. Od 1912 r. do 1920 r. był zatrudniony w Ministerstwie Robót Publicznych, początkowo jako inspektor żeglugi na Wiśle, a później jako kierownik zaopatrzenia Sekcji Eksploatacji Dróg Wodnych. Wówczas to sporządził materiał, dotyczący możliwości rozbudowy portu gdańskiego i wskazał odpowiednie dla budowy portu morskiego II Rzeczypospolitej – Gdynię.

Jako kierownik Wydziału Budowy Portów Sekcji Technicznej Departamentu dla Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych wykonał projekt “Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków” przy wsi Gdynia, a od 6 maja 1920 r. kierował realizacji tej inwestycji.

Po przejęciu spraw portowych przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu, nadal jako naczelnik budowy portu gdyńskiego, zajmował się do 1932 r. realizacją tej nie mającej w Polsce precedensu inwestycji morskiej, wykonywanej według jego projektu przez Konsorcjum Francusko-Polskie, przy udziale polskich inżynierów i robotników.

Począwszy od roku 1932, kiedy to dalsza budowa i rozbudowa portu gdyńskiego znalazła się na skutek reorganizacji w gestii Urzędu Morskiego, inż. Tadeusz Wenda pełnił obowiązki naczelnika Wydziału Techniczno-Budowlanego.

Na emeryturę przeszedł w 1937 r. w wieku 74 lat. Nadal jednak do wybuchu II wojny światowej był stałym doradcą Ministerstwa Przemysłu i Handlu w kwestiach budownictwa portowego. Po zakończeniu działań wojennych Biuro Odbudowy Portów nadal korzystało przy odbudowie zniszczonych portów z jego bogatego doświadczenia i wskazówek. Zmarł 8 września 1948 r. w Komorowie pod Warszawą.

Literatura: Wenda Tadeusz Apolinary (1863-1948), w:] Zasłużeni gdynianie. Wybór notatek biograficznych. Oprac. Zofia Kolanowska, Ryszard Mielczarek, “Rocznik Gdyński” 1978/1979, Gdynia 1979.

Galeria