Strona głównaAktualnościRAPORTY SYTUACYJNE KOMISARZA RZĄDU. Życie polityczne, społeczne i mniejszości narodowych w Gdyni....

RAPORTY SYTUACYJNE KOMISARZA RZĄDU. Życie polityczne, społeczne i mniejszości narodowych w Gdyni. Ruch wywrotowy i stan bezpieczeństwa publicznego: styczeń 1932 – grudzień 1934 / wybór, wstęp i opracowanie Jarosław Drozd, Krzysztof Chalimoniuk. – Towarzystwo Miłośników Gdyni. – Gdynia 2017. – T. 2. – 209 s.k

Oddajemy do rąk Czytelników drugi tom materiałów źródłowych z cyklu „Archiwum Gdyńskie”, powstałych ponad 80 lat temu w kancelarii Komisariatu Rządu w Gdyni. Miesięczne i kwartalne sprawozdania sytuacyjne z życia politycznego, społecznego i mniejszości narodowych, a także z ruchu zawodowego, wywrotowego i stanu bezpieczeństwa publicznego, dotyczące lat 1932-1934, to kontynuacja pierwszego tomu źródeł do dziejów miasta i portu w Gdyni, opublikowanego w 2015 r. i dotyczącego okresu 1929-1931. Podobnie jak w przypadku pierwszego tomu, przygotowanie do druku niniejszego tekstu było zadaniem niełatwym i czasochłonnym. Sprawozdania ułożono w porządku chronologicznym, nadając im numerację od 1 do 65. Ponownie pomocne okazały się zasady stosowane przy edycji źródeł z XIX i XX w. Poprawiono szereg błędów (interpunkcyjnych i ortograficznych), literówek i nieścisłości, a także błędy w pisowni imion i nazwisk, nazw partii politycznych, czy organizacji społecznych itp. Zdecydowano się na dokonanie jak najmniejszej ilości korekt stylistycznych, by z jednej strony źródła były zrozumiałe dla współczesnego czytelnika, a z drugiej oddawały charakter czasów, w jakich powstały. Skróty przy pierwszym pojawieniu się ich w tekście zostały rozwinięte w nawiasach kwadratowych. W porównaniu z raportami publikowanymi w pierwszym tomie, mamy tu do czynienia z jeszcze bardziej szczegółowym sposobem rejestracji najważniejszych wydarzeń z dziejów miasta i portu w Gdyni.

Autorzy sprawozdań, napisanych pomiędzy dniem 4 lutego 1932 r. (Sprawozdanie sytuacyjne z ruchu politycznego, społecznego i mniejszości narodowych za miesiąc styczeń 1932 r.) a dniem 14 stycznia 1935 r. (Sprawozdanie kwartalne z życia polskich związków i stowarzyszeń za okres od 1 października 1934 r. do 31 grudnia 1934 r.), czyli Komisarze Rządu w Gdyni – Zygmunt Zabierzowski i Franciszek Sokół, Wicekomisarze Rządu w Gdyni – Adam Bederski i inż. Włodzimierz Szaniawski oraz Kierownik Oddziału Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego
Komisariatu Rządu w Gdyni – Zygmunt Szacherski kreślą niezwykle szczegółowy obraz stosunków panujących w każdym z aspektów życia energicznie rozwijającego się miasta. Aby tego dokonać niezbędnym było zaangażowanie licznej grupy nieznanych nam dziś z imion i nazwisk informatorów. Czytając kolejne sprawozdania trudno nie odnieść wrażenia, że wzrok włodarzy miasta dosięgał każdej grupy społecznej, politycznej czy wyznaniowej, związanej z Gdynią. Język sprawozdań jest często bardzo dynamiczny, a notatki ze spotkań, organizowanych przez poszczególne partie polityczne, stowarzyszenia i związki zawodowe przypominają profesjonalne stenogramy. Publikowane źródła zaopatrzono w przypisy rzeczowe, znajdujące się bezpośrednio pod tekstem. Tak, jak w przypadku pierwszego tomu zrezygnowano ze sporządzania notek biograficznych. Na końcu zamieszczono wykaz skrótów, bibliografię (źródła i literaturę) oraz indeksy (podmiotowy i przedmiotowy).

Raporty Komisarza Rządu

Przeczytaj również

Najnowsze