Szkoła kształciła pracowników gdyńskiego portu w zawodzie technika mechanika urządzeń przeładunkowych.
Źródło: Czesław Kleban, Port Gdynia 1922 – 1972, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973.
Cały projekt składał się z dwóch zadań. Pierwszym z nich było „Pogłębianie toru podejściowego i akwenów wewnętrznych Portu Gdynia – Etap I i III” . To zadanie składało się z trzech etapów realizowanych przez dwóch inwestorów – Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. (Etap I i III) i Urząd Morski w Gdyni (Etap II). Pierwszy etap przebudowy Obrotnicy nr 2 do średnicy 480 m realizowany był w latach 2017 – 2019
W I etapie nastąpiła przebudowa obrotnicy nr 2 w rejonie Basenu IX – na do średnicy 480 m. Prace polegały m.in. na wykonaniu robót czerpalnych do głębokości -16,0 m w rejonie obrotnicy oraz na rozbiórce Pirsu Gościnnego na długości ok. 240 m. Prace rozpoczęto od wydobycia z zalegających je różnego rodzaju przedmiotów (śmieci, elementy konstrukcyjne, niewybuchy) na obszarze ok. 11 hektarów. Prace te wykonano za pomocą sondażu ferromagnetycznego i zestawu sond wielowiązkowych. Następnie rozpoczęto prace czerpalne. Urobek w formie płynnej wydobyty podczas prac czerpalnych, transportowano w formie płynnej rurociągami do wcześniej przygotowanych trzech kwater. Jego objętość wyniosła ok. 150 tys. m2.
W listopadzie 2017 r. rozpoczęły się prace powierzchniowe polegające na rozbiórce 240 metrowego odcinka pirsu nr III Nabrzeża Gościnnego. Rozbiórkę rozpoczęto od demontażu płyt umocnienia dna stanowiska prób na uwięzi przy Nabrzeżu Gościnnym. Podczas demontażu wydobyto 140 płyt umocnienia dna, każda o wadze około 10 ton (waga wydobytych płyt wyniosła ok. 1400 ton), miały one wymiary: 3,70 m x 3,70 m i grubość 22 cm. W czasie prac zdemontowano oczep żelbetowy, polery i drabinki, odbojnice oraz pale żelbetowe. W kolejnym etapie prac rozbiórkowych wyjęto skrzynie tworzące Pirs III. Łącznie wyjęto 13 skrzyń (ostatecznie wykorzystano 10 z nich). Skrzynie miały wysokości 9 metrów i wymiary: 18,5 x 6 metrów.
Podczas ostatniego etapu prac przywrócono funkcjonalność pozostałego odcinka nabrzeża Gościnnego. Następnie zbudowano nową głowicę skróconego Pirsu nr III, zamontowano odbojnice, pachoły cumownwicze i inne instalacje pirsu.
Literatura: https://gdynia.naszemiasto.pl/port-gdynia-rozbudowa-obrotnicy-nr-2-i-budowa-portu/ar/c3-4243655; W Gdyni rusza kolejny etap prac nad Obrotnicą nr 2, https://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/porty/w-gdyni-rusza-kolejny-etap-prac-nad-obrotnica-nr-2-61270.html; Aleksandra Wróblewska, Obrotnica dla gigantów, “Pomorski Inżynier”, http://atc-cargo.pl/blog/wp-content/uploads/2018/07/atccargo_SKMBT_C35180702103500.pdf
Pierwotna nazwa nowo utworzonej jednostki brzmiała: Polskie Przedsiębiorstwo Frachtowania „Polfracht”. Przedmiotem działalności było zawieranie umów o przewóz drogą morską pomiędzy polskimi centralami handlu zagranicznego a przedsiębiorstwami żeglugowymi z zagranicznymi kontrahentami – armatorami i firmami handlowymi. W okresie PRL „Polfracht” był monopolistą w tym zakresie działalności. Od początku swego istnienia przedsiębiorstwo dysponowało szeregiem placówek zagranicznych. Przybrały one formę dwojaką: bezpośrednich przedstawicielstw (Moskwa, Berlin, Paryż, Pireus, Kopenhaga, Tirana), albo spółek z udziałem firm zagranicznych („Polbaltica”, „Gdynia-America Lines”, „Poliberia”, „Polascamar”, „Australasia”, „PSAL”, „Baltarab” i inne). Do najstarszych należała spółka „Polbaltica” w Sztokholmie (od 1947 r.).
Źródło: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.
Przedmiot przedsiębiorstwa stanowiło wykonywanie wszelkich prac wchodzących w skład maklerstwa okrętowego oraz przedstawicielstw linii żeglugowych i spraw awaryjnych. Firma zakończyła działalność 31 grudnia 1950 r. wskutek uchwały Prezydium Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z 1 kwietnia 1950 r. w sprawie przekazania przedsiębiorstw, zakładów lub ich części innym państwowym jednostkom gospodarczym. Z dniem 01 stycznia 1951 r. „Agmor” wszedł w skład przedsiębiorstwa Morska Agencja w Gdyni.
Źródło: “Agmor” Maklerska Spółdzielnia Pracy z odpowiedzialnością udziałami w Gdyni,
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/155186
Dysponowało statkami wybudowanymi we Francji (potocznie nazywane „Francuzami”): „Kraków”, „Poznań”, „Toruń”, „Wilno”. Dyrektorem zarządzającym został w XI 1926 r. inż. Julian Rummel. Zajmowało się głównie przewozami towarów masowych, zwłaszcza węgla, w żegludze nieregularnej po Bałtyku i Morzu Północnym. W 1932 r. „Żegluga Polska” stała się spółką akcyjną, której 100% udziałów objął skarb państwa. Dyrektorem został dotychczasowy dyrektor „Polbrytu” Feliks Kollat, który odtąd łączył obie funkcje. Po wybuchu wojny „Żegluga Polska” wraz z „Polbrytem” przeszły pod zarząd Polskiej Agencji Statków Parowych (PSAL) w Wielkiej Brytanii, a od połowy 1944 r. pod zarząd GAL-u w Londynie. Po wojnie wznowiła działalność, dysponując kilkunastoma statkami różnej proweniencji, a w miejsce przedwojennego zarządu ustanowiono przymusowego zarządcę państwowego Tadeusza Teppera (później zarządcami zostali Hilary Sarnecki i Stanisław Sierpiński). Z dniem 1 I 1951 r. zaprzestała eksploatacji, a statki przejęły nowo powstałe przedsiębiorstwa armatorskie: Polskie Linie Oceaniczne w Gdyni i Polska Żegluga Morska w Szczecinie.
Źródło: Techman
Trzon działalności stanowiły przedstawicielstwa ok. dwudziestu linii skandynawskich, niemieckich i angielskich. Pod względem tonażu statków obsługiwanych firma ta stała na pierwszym miejscu w Gdańsku i na trzecim w Gdyni. Dyrektorem był Jens Ejbol. Ponieważ dominacja obcego przedsiębiorstwa w obsłudze polskiego handlu zagranicznego nie była dobra, dlatego strona polska przejęła w maju 1937 r. większość udziałów i czynności, dokonując zmiany nazwy na „Bergtrans” Towarzystwo żeglugowe, którego dyrektorem został Bohdan Nagórski. Firma odprawiała miesięcznie po około sto statków w Gdyni i w Gdańsku. Po II wojnie przywrócono prawa posiadania przedsiębiorstwa i nieruchomości w 1948 r. (zarząd stanowili: Jens Ejbol, inż. Bohdan Nagórski, a jego pełnomocnikiem na terenie Polski został Franciszek Marszał), ale, nie mając faktycznie szans na prowadzenie działalności, firma została zlikwidowana.
Literatura: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman, Wywiad gospodarczy Straży Granicznej wobec firm gdańsko-gdyńskich w latach 1932-1938, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk 2010.
Był on wyposażony w scenę widowiskową, dostosowany do prowadzenia akcji kulturalno-oświatowej. Posiadał scenę widowiskową. Umieszczono w nim dwie biblioteki: techniczną i beletrystyczną, a przy budynku urządzono boiska sportowe. Rozebrany na początku 2011 r. w ramach przebudowy i powiększenia placu nr XXVI.
Literatura: Czesław Kleban, Port Gdynia 1922 – 1972, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973.
Zabytkowy magazyn stoi na nabrzeżu Polskim, po południowej stronie ul. Polskiej w porcie gdyńskim. Jest to obiekt wolnostojący, na wydzielonej działce, na rzucie prostokąta ma zwartą, pięciokondygnacyjną bryłę z trzema ryzalitami w elewacji południowej. Jako budynek portowy, magazynowy ma bardzo charakterystyczną szkieletową konstrukcję monolityczną wypełnioną cegłą. Ten monolityczny szkielet jest czytelny z zewnątrz i stanowi główny element artykulacji i dekoracji wszystkich elewacji. Stropy są wykonane z żelbetu, podobnie posadzki oraz schody wewnętrzne. Dach jest płaski, żelbetowy, kryty papą. Zadaszenie ramp wyładowczych zostało wykonane ze szkła zbrojonego, a wypełnienie otworów okiennych wykonano ze szkła w stali.
Elewacje są osiowosymetryczne. Dłuższe elewacje: północna i południowa ukształtowane są analogicznie, wyraźna artykulacja pozioma dzięki wyeksponowanym elementom konstrukcji, zadaszonym rampom i gzymsowi wieńczącemu. Akcenty pionowe to trzy pasy okien na całej wysokości budynku. Siedem osi otworów okiennych zgrupowanych jest w centralnej części, natomiast po trzy osie zgrupowano z obu stron w czwartych przęsłach (od naroży budynku). Piony okien doświetlają klatki schodowe. W elewacji południowej te pasy okien zostały ryzalitowo wysunięte przed lico i dodatkowo zwieńczone przeszklonymi szczytami w formie belwederów. Elewacja wschodnia i zachodnia rozwiązane są identycznie – siedmioosiowe, z przeszklonym przęsłem środkowym. We wszystkich elewacjach otwory okienne zajmują górną trzecią część konstrukcyjnego szkieletu każdego poziomu budynku. Dolną dwie trzecie wypełnia cegła. W budynku znajduje się dziewięć wind.
Oprac. Dorota Hryszkiewicz-Kahlau, OT NID w Gdańsku, 24.10.2014 r.
Literatura: Sołtysik M.J., Gdynia miasto dwudziestolecia międzywojennego, urbanistyka i architektura, Warszawa 1993; Sołtysik M.J., Modernistyczna Gdynia – dziedzictwo lat międzywojennych, [w:] Renowacje i zabytki 2010, nr 4 (36), s.60-73; Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa Magazyn długoterminowy „H”, Gdynia, Ewa Stieler, 1988; http://pl.wikipedia.org/wiki/Zabytki_Gdyni; http://gdynia.fotopolska.eu/Gdynia/b62481,Magazyn_dlugoterminowy
Utwór udostępniony na podstawie LICENCJI PUBLICZNEJ CREATIVE COMMONS (“CCPL”). Źródło: https://zabytek.pl/pl/obiekty/gdynia-zespol-luszczarni-ryzu-w-porcie-gdynskim
Pierwszym gospodarzem Domu Marynarza został kapitan K. Ryncki. Po jego śmierci w 1936 r. mianowano na to stanowisko ks. A. Piórkowskiego, a gdy inne obowiązki sprawiły, że opuścił Dom Marynarza, trzecim jego gospodarzem został por. marynarki w stanie spoczynku Stefan Sterkowicz.
Dom Marynarza w Gdyni składał się z trzech większych sal ogólnych, w każdej ustawiono po kilkanaście łóżek, oraz 5 oddzielnych pokoi na 3 —4 łóżka każdy, co dawało możność administracji Domu lokowania marynarzy grupami w zależności od ich stopnia służbowego, narodowości i t. d. Na pierwszym piętrze mieściła się obszerna jadalnia dla marynarzy oraz czytelnia, posiadająca na początku lat 30. XX w. około 2000 tomów. Marynarze mogli korzystać w czytelni z różnych gier, jak szachy, warcaby itp.
Pokoje oficerskie mieściły się na parterze Z tych pokoi jeden był większy i służył dla kapitanów. Pozostałe cztery pojedyncze pokoje udostępniane były oficerom. Pokoje te łączyły się z jadalnią, posiadającą taras wychodzący do ogrodu. W suterenach mieściła się kotłownia, pralnia oraz kuchnia ze spiżarnię. W domu znajdowało się również mieszkanie dla gospodarza Domu oraz dozorcy. W suterenach mieściły się pomieszczenia gospodarcze: kuchnia, pralnia, składy koksu, węgla i inne pomieszczenia służbowe.
Literatura: Sprawozdanie z działalności Domu Marynarza. Stowarzyszenia zarejestrowanego w Gdyni, Nakładem Domu Marynarza w Gdyni, Gdynia 1932; Krzysztof Chalimoniuk, Powstanie i funkcjonowanie gdyńskiego Domu Marynarza w latach 20. i 30. XX wieku, “Rocznik Gdyński” 2012, nr 24.
Projekt autorstwa gdyńskich architektów: S. Płoskiego i K. Krzyżanowskiego. Wzniesiony przez firmę budowlaną Inż. K. Krzyżanowski i S-ka. Jest przykładem funkcjonalistycznej architektury modernistycznej lat trzydziestych z wyeksponowanymi elementami stylistyki okrętowej, budynek biurowy nietypowo położony w dzielnicy willowej, ale harmonijnie wpisany w otoczenie. Obiekt jednorodny stylowo, zaprojektowany kompleksowo: budynek biurowy, garaże i ogród wraz z małą architekturą. Wokół budynku założono modernistyczny ogród, dobrze zachowany częściowo do dziś (projektantka: Barbara Kaszycka). W 1939 roku zbudowano schron według projektu majora R. Fryszkowskiego (Szefa Fortyfikacji Wybrzeża Morskiego). W czasie wojny była tu siedziba Gestapo. Po wojnie budynek został przejęty przez Marynarkę Wojenną. Na linii pierwotnych garaży w 1960 roku, w części południowo-zachodniej dobudowano świetlicę (kubatura 290 m3) utrzymując charakter starszej części budynku. Autorem projektu był inż. arch. R. Kolendo. W 1975 roku postawiono na dachu maszt antenowy dla KW MO.
Obiekt usytuowany w willowej dzielnicy w Gdyni, na południowo-wschodnim stoku Kamiennej Góry, po południowej stronie ulicy Korzeniowskiego. Budynek wolnostojący na dużej, wydzielonej ogrodzeniem działce. Razem z budynkiem zaprojektowano ogród z sadzawką i ścieżkami spacerowymi. Budynek na rzucie litery L, trzykondygnacyjny, podpiwniczony, kryty płaskim dachem papowym. Jest kompozycją dwóch przenikających się członów: dwukondygnacyjnej części płd.-wsch. i trzykondygnacyjnej części płd.-zach. Wejście główne do budynku znajduje się na styku tych dwóch części. Jest ono podkreślone dodatkowo wertykalnym układem otworów okiennych klatki schodowej oraz zaokrągleniem narożnika – typowym elementem charakterystycznym dla modernizmu gdyńskiego: zaokrąglony narożnik był pierwotnie obłożony klinkierem, obecnie tynkowany (pierwotnie w kolorze ciemnobrązowym), ponadto peryskopowo wysunięta szklana nadbudówka, a w podcieniu wejściowym – okrągłe okno imitujące bulaj. W skrzydłach budynku układ okien horyzontalny, w narożu południowym skrzydła południowo-wschodniego znajduje się półokrągła, przeszklona weranda z wyjściem do ogrodu. Po stronie zachodniej znajdują się garaże. Nad klatką schodową umieszczono na dachu maszt, o wysokości 15, 4 m. Maszt oparty jest na ścianach klatki schodowej.
Oprac. Dorota Hryszkiewicz-Kahlau, OT NID w Gdańsku, 28.08.2015 r.
Literatura: Sołtysik M., Modernistyczna Gdynia-dziedzictwo lat międzywojennych [w:] Renowacje i zabytki 2010, nr 4 (36); Sołtysik M.J., Gdynia miasto dwudziestolecia międzywojennego, urbanistyka i architektura, Warszawa 1993; Karta ewidencyjna zabytków, Budynek administracyjny wojskowy, Gdynia, ul. Korzeniowskiego 8/10, T. Kiernicki, M. Wielebski, 1982; http://www.bryla.pl/bryla/51,85298,6993010.html?i=8
http://pomorskie.travel/Odkrywaj-Dziedzictwo_kulturowe-Zabytki_architektury-Budynki_uzytecznosci_publicznej/4790/Budynek_mieszkalno_biurowy_firmy_POLSKAROB
http://modernizmgdyni.pl/?p=391
Utwór udostępniony na podstawie LICENCJI PUBLICZNEJ CREATIVE COMMONS (“CCPL”). https://zabytek.pl/pl/obiekty/gdynia-budynek-biurowy-polskarob
Reda portu jest osłonięta przez Półwysep Helski, który stanowi przez cały rok naturalną osłonę dla zakotwiczonych statków, zewnętrzny falochron oraz wejście do portu sprawiają, iż port jest łatwo dostępny od strony morza. Port Gdynia jest portem niezamarzającym, w którym nie występują pływy. Jego obszar tworzą: akweny(stanowiące ponad 1/3 powierzchni portu), obszar lądowy oraz falochron.
Literatura: Społeczna odpowiedzialność Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A., Gdynia 2018.
Przedsiębiorstwo powstało na podstawie Uchwały Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z 4 października 1949 r., rozpoczynając działalność z dniem 1 stycznia 1950 r. Do jego zadań należało: – wykonywanie czynności załadowania i wyładowania towarów w porcie; administracja i eksploatacja terenów, urządzeń portowych oraz magazynów i składów celnych; pilotaż, holownictwo, cumownictwo statków; budowa i rozbudowa portów w ramach narodowych planów inwestycyjnych. Jednakże rozwój handlu zagranicznego drogą morską i wzrost obrotów portowych, a także problemy natury eksploatacyjnej i sprawy związane z rozwojem mechanizacją przeładunków i postępującą specjalizacją portów Gdyni i Gdańska, legły u podstaw decyzji o ich usamodzielnieniu. Doprowadziło to do powołania przedsiębiorstwa państwowego Zarząd Portu Gdynia.
Źródło: Czesław Kleban, Port Gdynia 1922-1972, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973.; Zygmunt Rosiak, Port Gdyńskim w minionym 50-leciu i w perspektywie, „Technika i Gospodarka Morska”. – 1979, nr 9.
Spółka w obecnej formie prawnej istnieje od 30 listopada 1999 roku. Zadania, które realizuje wynikają głównie z Ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o portach i przystaniach morskich i dotyczą zapewnienia dostępu do portowych usług operatorskich poprzez zarządzanie majątkiem publicznym, obejmującym infrastrukturę i suprastrukturę Portu Gdynia. W gdyńskim porcie większościowym akcjonariuszem jest Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.
Literatura: Społeczna odpowiedzialność Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A., Gdynia 2017.
Literatura:
Polecamy Państwa uwadze Raport Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. przedstawiający działania naszej Spółki zrealizowane w 2021 roku w zakresie Społecznej Odpowiedzialności Biznesu. Społeczna Odpowiedzialność Biznesu to strategia zarządzania, zgodnie z którą przedsiębiorstwa w swoich działaniach dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne, aspekty środowiskowe, czy relacje z różnymi grupami interesariuszy – w szczególności z pracownikami. Taka koncepcja zarządzania jest dla ZMPG S.A. stałym i konsekwentnie rozwijanym elementem tożsamości firmy. Oznacza to ciągłe inwestowanie w zasoby ludzkie, w ochronę środowiska, relacje z otoczeniem Spółki.
Redakcja Rocznika Gdyńskiego
Towarzystwo Miłośników Gdyni
ul. Władysława IV 51
81-384 Gdynia
telefon: 58 620 74 66
redakcja@rocznikgdynski.pl
© Rocznik Gdyński 1977-2023, Towarzystwo Miłośników Gdyni