Pirs Północny

Długość pirsu wynosi 190,0 metrów bieżących. Budowla składa się z dwóch części A i B. Wschodnia (B) część pirsu jest pochylona w stosunku do części prostopadłej do nabrzeża Śląskiego (A) o kąt 100 stopni. Część „A” oparta jest na dwóch rzędach pali drewnianych stanowiących palisadę z wypełnieniem kamiennym (ø 25-30 cm), na palach drewnianych ø 35-40cm oraz na ruszcie pali żelbetowych 35×35(dł. pali 15 m).
Nadbudowę części A stanowi monolityczna płyta żelbetowa, w której znajdują się kanały instalacyjne przykryte żelbetowymi płytami prefabrykowanymi. Nawierzchnię stanowi wylana „na mokro” płyta żelbetowa.

Część „B” jest to konstrukcją zbudowaną z rusztu pali żelbetowych (35×35 cm) pionowych i ukośnych o długości 18 m. Jej nadbudowę stanowi żelbetowa konstrukcja żebrowo płytowa (żebra 80x50x30 cm), nad żebrami ułożone są płyty żelbetowe, na których wykonana jest żelbetowa płyta nośna. Jest ona wyposażona jest w kanały instalacyjne, torowisko podsuwnicowe o rozstawie 6 m, pachoły cumownicze (ZL-30T, 8 szt.) wraz z kozłami oporowymi i kanał do zasilania suwnicy. Na przedłużeniu odcinka pirsu znajduje się dalba cumowniczo-odbojowa z głowicą betonową o wymiarach 5,15 m x 5,05 m posadowiona na ściance szczelnej Larssen II.

Literatura: Karta informacyjna dla przedsięwzięcia Przebudowa Nabrzeży w Porcie Gdynia, etap IV, Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A, Gdynia 2020.

Urząd Morski współcześnie

Urząd Morski w Gdyni stanowi wyodrębniony organizacyjnie zespół ludzi i środków powołany do realizacji kompetencji Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni – organu administracji niezespolonej, tj. terenowego organu administracji rządowej, jak również jako terenowego organu administracji morskiej, podlegającego ministrowi właściwemu ds. gospodarki morskiej

Literatura: Urząd Morski, https://www.umgdy.gov.pl/prawne-podstawy-dzialania/

Nabrzeże Belgijskie

Czołowe nabrzeże mola Pasażerskiego, oddane do użytku 18 grudnia 1930 r.

Po 1945 r. wykorzystywane było jako nabrzeże postojowe. Znajdował się na nim plac, na którym składowano ładunki ciężkie. W latach 2012-2014 zagospodarowano rejon nabrzeża Belgijskiego. W marcu 2022 r. zakończono projekt “Budowa infrastruktury portowej do odbioru ścieków sanitarnych ze statków w Porcie Gdynia”. Elementy przedsięwzięcia zrealizowano między innymi na nabrzeżu Belgijskim.

Źródło: Czesław Kleban, Port Gdynia 1922-1972, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973; W Porcie Gdynia odbyła się konferencja zamykająca projekt pn. “Budowa infrastruktury portowej do odbioru ścieków sanitarnych ze statków w Porcie Gdynia”, https://www.port.gdynia.pl/w-porcie-gdynia-odbyla-sie-konferencja-zamykajaca-projekt-pn-budowa-infrastruktury-portowej-do-odbioru-sciekow-sanitarnych-ze-statkow-w-porcie-gdynia/

Kijowski Marian

Przyjęty 25 sierpnia 1925 r., jako główny kontroler robót żelbetowych w porcie gdyńskim

Kierował polowym laboratorium wytrzymałości betonów. Posiadał ponad dwudziestoośmioletnie doświadczenie zawodowe, z tego dwadzieścia lat przepracował w hamburskiej firmie “Paul Cossel et Comp”.

Literatura: Ryszard Mielczarek, Budowa portu Handlowego w Gdyni w latach 1924-1939, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gdańsk 2001.

Arciszewski Maksymilian

Zatrudniony 25 sierpnia 1925 r. jako główny kontroler robót żelbetowych

Kierował portowym laboratorium wytrzymałości betonów. legitymował się ponad dwudziesto ośmioletnim doświadczeniem zawodowym. Większość z tego okresu przepracował w hamburskiej firmie “Paul Cossel et Comp”.

Literatura: Ryszard Mielczarek, Budowa portu Handlowego w Gdyni w latach 1924-1939, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gdańsk 2001.

Janicki Bolesław

Zatrudniony w Biurze Naczelnika Budowy Portu, następnie pracował w Urzędzie Morskim, zajmował się sprawami wywłaszczenia terenów pod port handlowy i wojenny

Absolwent Instytutu Politechnicznego w Arnstadtcie (Turyngia). Po zakończeniu studiów pracował w niemieckich firmach budowlanych na terenie Bremy i Bydgoszczy, następnie przeniósł się do Lwowa. Po odzyskaniu niepodległości pracował w latach 1918-1923 na stanowisku powiatowego inżyniera drogowego w Radomiu i Kolnie. Czynie uczestniczył w rozwoju przestrzennym powstającego portu. Był autorem pierwszych projektów jego granic wraz z zapleczem.

Literatura: Ryszard Mielczarek, Budowa portu Handlowego w Gdyni w latach 1924-1939, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gdańsk 2001.

Budowniczowie portu

Wśród budowniczych portu można wyróżnić dwa pokolenia

Pierwsze z nich reprezentowali ludzie, którzy kwalifikacje i praktykę zawodową uzyskali w okresie zaborów. Należeli do nich między innymi: Maksymilian Arciszewski, Aleksander Budlewski, Wacław L. Głogowski, Bolesław Janicki, Władysław Kosydarski, Eugeniusz Meyer, Albin Serbinowicz, Tadeusz Wenda. Również do tego grona należy zaliczyć niektórych fachowców współpracujących z kierownictwem budowy, a zatrudnionych w Wydziale Portowym Departamentu Morskiego Ministerstwa Przemysłu i Handlu (Stanisław W. Łęgowski, Piotr Bomas). W Biurze Studiów Ministerstwa Przemysłu i Hadlu (Włodzimierz Kk. Szawernowski) oraz w wydziałach Urzędu Marynarki Handkowej (późniejszego Urzędu Morskiego), takich jak: Czesław Małyszewicz, Aleksander Kuczewski, Klara Pawłowicz. Również wśród przedstawicieli wykonawcy robót przy tymczasowym porcie można wskazać na Grzegorza Mersona oraz Jana Śmidowicza.

W latach 1929-1938 rozpoczynają swój zawodowy start pierwsi absolwenci polskich szkół i uczelni technicznych: Leon Allweil, Edward Baranowski, Ignacy de Bobbe, Marian Bukowski, Ludwik Budka, Bogusz Czerski, Józef Czyż, Władysław Detko, Eugeniusz Głuszek, Fryderyk German, Stanisław Hueckel, Jaros, Kazimierowicz, Aleksander Klimowicz, Franciszek Kraszewski, Księżak, Władysław Łabuć, Jan Piekarski, Waldemar Wallas, Teodor Szamin, Witold Tubielewicz, Wilbik, W. Zaniewski. Nie wszyscy przeżyli wojnę i okupację hitlerowską. W lasach piaśnickich zostali rozstrzelani w 1939 r. M. Bukowski i St. Łęgowski.

Literatura: Ryszard Mielczarek, Budowa portu Handlowego w Gdyni w latach 1924-1939, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gdańsk 2001.

Druga umowa o budowę portu handlowego w Gdyni

30 sierpnia 1930 r. minister przemysłu i handlu przedstawił Radzie Ministrów wniosek nagły w sprawie upoważnienia go do zawarcia z Konsorcjum Francusko-Polskim dla Budowy Portu w Gdyni oraz z grupą firm polskich umów o wykonanie robót II etapu rozbudowy portu gdyńskiego

7 lutego 1930 r. Rada Ministrów uchwaliła z niewielkimi zastrzeżeniami wniosek ministra przemysłu i handlu w sprawie w sprawie upoważnienia go do zawarcia umów na wykonanie robót II etapu rozbudowy portu.

15 lutego 1930 r. minister inż. E. Kwiatkowski podpisał z przedstawicielem Konsorcjum Francusko Polskiego inż. Rogerem le Goffe umowę o wykonanie II etapu. W umowie przyjęto, że prace zaczną się wiosną 1930 r., zakończone zostaną 1 kwietnia 1934 r. Na całość prac składały się: roboty czerpalne; budowa drugiego basenu wewnętrznego; budowa nabrzeży i falochronu basenu Prezydenta. Po zakończeniu prac ustalonych w drugiej z umów o budowę portu zakończone powinny zostać prace w porcie zewnętrznym (pomiędzy falochronem a dawną linią brzegową), przeprowadzenie 4-kilometrowej drogi wodnej w głąb lądu i zwiększenie stanu posiadania portu wewnętrznego.

Problemy jakie wynikły podczas realizacji tej umowy doprowadziły do spisania z Konsorcjum protokołu z dnia 8 czerwca 1932 r. Jego zasadniczym celem było określenie warunków na jakich miano spisać nową umowę (zamiast umowy z 15 lutego 1934 r.). Dopiero jednak po dwu latach, 27 marca 1934 r. podpisano z Konsorcjum protokół nowej ugody (anulującej protokół z dnia 8 czerwca 1932 r.) w sprawie robót II i III etapu rozbudowy portu gdyńskiego.

Literatura: Ryszard Mielczarek, Budowa Portu Handlowego w Gdyni w latach 1924-1939, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gdańsk 2001.

Trzecia umowa o budowę portu handlowego w Gdyni

Podpisana została 20 lipca 1934 r. z Konsorcjum Francusko-Polskim dla Budowy Portu w Gdyni

Realizując uzgodnienia zawarte w protokole z dnia 20 marca 1994 r. Ministerstwo Przemysłu i Handlu zawarło nową umowę z Konsorcjum na wykonanie robót morskich III etapu. Prace określone w umowie stanowiły rozwinięcie II etapu i zamykały podstawowy etap budowy portu polegający na wykonaniu basenów i nabrzeży portowych. Zgodnie z ustaleniami tej umowy, do Konsorcjum weszły polskie spółki “Biuro Budowlane Franciszek Skąpski i Spółka, Inżynierowie S.A.” oraz firma “Inż. W. Paszkowski”.

W umowie uzgodniono ukończenie mola południowego wraz z basenem Żaglowym, ukończenie drugiego basenu wewnętrznego przeznaczonego dl strefy wolnocłowej, zbudowanie nabrzeża i pomostów portu drzewnego oraz dalsza budowę dodatkowych falochronów zewnętrznych, stanowiących zabezpieczenie basenów południowego i rybackiego od falowania ze strony wschodniej. Termin wykonania robót określono na 1 września 1935 r.

Literatura: Ryszard Mielczarek, Budowa Portu Handlowego w Gdyni w latach 1924-1939, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gdańsk 2001.

Wolny obszar celny – 1933 r.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 marca 1933 r. ustanowiony został wolny obszar celny

Obszar ten obejmował drugi basen wewnętrzny im. Min. E. Kwiatkowskiego oraz przylegające nabrzeża: Stanów Zjednoczonych, Czechosłowackie i Rumuńskie. Wspomniane rozporządzenie wchodziło w życie z dniem 1 lipca 1933 r.

Źródło: Ryszard Mielczarek, Budowa Portu Handlowego w Gdyni w latach 1924-1939, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gdańsk 2001.

Kursu Literatury Polskiej w Bordeaux, Polska i Polacy za granicą

W Bordeaux (Francja) odbyła się na tamtejszym uniwersytecie inauguracja “Kursu Literatury Polskiej”, który poprowadzi Aureli Doroszewski, profesor Uniwersytetu J.P. Zarazem utworzono na uniwersytecie bordoskim stopień doktorski z dziedziny historii i literatury polskiej.

W dn. 11 bm. została otwarta w Rio’de Janeiro wystawa pejzaży art. malarza C. Lewandowskiego. Protektorat nad wystawą objął pos. R.P. w Rio min. Tadeusz Skowroński.

Dyr. Lenartowicz w imieniu woj. Raczkiewicza, prezesa Światowego Związku Polaków z Zagranicy dokonał otwarcia pokazu propagandowej wystawy książki polskiej, która wkrótce już wyruszy w objazd ważniejszych ośrodków emigracyjnych polskich.

Drugi doroczny BAL MORSKI w Gdyni 1929 rok

Koniec karnawału 1929 rok, Bal Morski, Bal Magisterski, Bal Starych Kawalerów / Ewa Schrage // Dziennik Bałtycki. – 1929

Piękne Panie i nie mniej sympatyczni Panowie. Niech bal ten będzie miejscem spotkań tych wszystkich, którzy pragną godnie zakończyć szał karnawałowy! A wiec do widzenia 9 lutego 1929 roku. Kto żyw niech spieszy na Bal Morski.

Polska i Polacy za granicą

Teatr dla dzieci B. Horskiej w sali kinowej Polonia

Teatr dla dzieci B. Horskiej // Dziennik Bydgoski. – 1939, nr 23, s. 8

Teatr dla dzieci B.Horskiej w sali kinowej Polonia w niedzielę 29 bm. o godzinie 12 powtarza piękną bajkę w 4 odsłonach “Kot w butach”

Gdynia szuka talentów radiowych – Dziennik Bydgoski 1939

Gdynia szuka talentów radiowych // Dziennik Bydgoski. – 1939, nr 23, s. 8

Gdynia szuka talentów radiowych. Pod tym hasłem odbędzie się Cocktail-dancing przy mikrofonie w lokalu punktu mikrofonowego Polskiego Radia w Gdyni.